Rola wymian międzynarodowych w budowaniu europejskiej tożsamości polskich studentów i studentek

 

Już na samym początku polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej warto pochylić się nad niezwykle istotnym zagadnieniem, jakim jest aktywne obywatelstwo młodych Polek i Polaków, ich poczucie przynależności do Unii Europejskiej oraz rola, jaką w kształtowaniu tych postaw odgrywa program Erasmus+. Z perspektywy państwa członkowskiego, które od dwudziestu lat korzysta z dobrodziejstw integracji europejskiej, szczególnie ważne jest zrozumienie czynników wpływających na zaangażowanie obywatelskie młodych ludzi oraz ich zainteresowanie wspólnymi europejskimi wartościami i politykami.

 

 

W odpowiedzi na te potrzeby Erasmus Student Network Polska opracowało raport Rola wymian międzynarodowych w budowaniu europejskiej tożsamości polskich studentów i studentek, który powstał na podstawie wyników badania ESNsurvey przeprowadzonego między innymi wśród polskich studentów i studentek uczestniczących w programie Erasmus+. Głównym celem raportu jest wykazanie, że uczestnictwo w międzynarodowych programach mobilności akademickiej, zwłaszcza w programie Erasmus+, ma pozytywny wpływ na wzrost zaangażowania obywatelskiego oraz zwiększenie zainteresowania tematyką unijną wśród polskiej młodzieży. 

 

W raporcie omówione zostały następujące zagadnienia:

  • Przynależność obywatelska przed i po mobilności – analiza zmiany poczucia przynależności do wspólnoty europejskiej w wyniku udziału studentów i studentek w programach mobilnościowych.
  • Znaczenie polityk Unii Europejskiej - ocena wpływu programów takich jak Erasmus+ na zwiększenie świadomości młodych ludzi dotyczącej polityk i działań Unii Europejskiej.
  • Intencje wyborcze w wyborach do Parlamentu Europejskiego 2024 - zbadanie deklarowanej gotowości do uczestnictwa w wyborach oraz roli, jaką odegrały wymiany międzynarodowe w budowaniu zainteresowania procesami demokratycznymi.

Kluczowe wnioski

Budowanie poczucia przynależności i tożsamości obywatelskiej

Udział w programach mobilnościowych, takich jak Erasmus+, sprzyja rozwijaniu poczucia przynależności do wspólnoty europejskiej. Studenci uczestniczący w wymianach częściej identyfikowali się jako obywatele Unii Europejskiej, co może być efektem zarówno doświadczeń związanych z wielokulturowym środowiskiem akademickim, jak i możliwości współpracy międzynarodowej. Tożsamość europejska jest tu pojmowana nie tylko jako formalna przynależność do UE, ale także jako gotowość do działania na rzecz wspólnego dobra, wspierania wartości demokratycznych oraz współpracy transgranicznej.

Zwiększone zainteresowanie politykami unijnymi

Wyniki raportu wskazują, że międzynarodowe doświadczenia edukacyjne skutkują lepszym zrozumieniem zarówno wyzwań, jak i szans wynikających z funkcjonowania Unii Europejskiej. Osoby, które uczestniczyły w wymianach, wykazywały większe zainteresowanie politykami unijnymi dotyczącymi m.in. ochrony środowiska, rozwoju edukacji oraz współpracy międzynarodowej. Co więcej, miały one także bardziej ugruntowaną wiedzę na temat działania instytucji unijnych oraz możliwości zaangażowania się w inicjatywy obywatelskie na poziomie europejskim.

Wzrost zaangażowania w procesy demokratyczne

Jednym z najbardziej znaczących wyników badania jest fakt, że uczestnictwo w programie Erasmus+ koreluje z wyższym poziomem deklarowanego zaangażowania w procesy demokratyczne. Studenci, którzy brali udział w wymianach międzynarodowych, częściej wyrażali gotowość do udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego 2024. Co istotne, ich zainteresowanie wyborami oraz szeroko rozumianą tematyką demokratyczną było widoczne na długo przed rozpoczęciem oficjalnej kampanii wyborczej, co wskazuje na trwały wpływ międzynarodowych doświadczeń na ich postawy obywatelskie.

-------------------------------------------------

ESNsurvey to projekt badawczy realizowany na skalę europejską przez Erasmus Student Network, który koncentruje się na różnych aspektach międzynarodowej mobilności akademickiej. Jest to jedna z największych tego typu inicjatyw badawczych prowadzonych przez organizację studencką. Od pierwszej edycji w 2005 roku ESNsurvey stanowi inspirację dla działań ESN zmierzających do podnoszenia jakości mobilności studenckiej.